Yazıya geçirilmiş ilk Nasrettin Hoca hikâyesi, 1480 tarihli, Sarı Saltuk'un hayatını anlatan Ebu'l Hayr Rumi'nin Saltuknamesi'nde bulunmaktadır. Fatih Sultan Mehmet'in oğlu Cem Sultan'ın şehzadeliği sırasında verdiği talimat üzerine Ebu'l Hayr Rumi tarafından " Saltukname " yedi yıllık bir çalışma sonucunda, Türk sözlü geleneğinden toplanarak 1480 yılında tamamlanmıştır. Nasreddin Hoca, insanlara doğru yolu gösteren, iyilikleri bildiren, doğruya sevk eden ve kötülüklerden bir veli idi. Bu işi yaparken huu gereği, kendine özgü bir yol tutmuştur. Böylece hakkın anlatılması ve sorunu halkın anlayacağı bir dil ve üslup ile oldukça manidar şakalar halinde, kısa ve öz olarak dile getirmiştir.
