Vladimir İlyiç Lenin'in "Emperyalizm: Kapitalizmin En Yüksek Aşaması" adlı kitabı yirminci yüzyılda dünya pazarının artan önemini açıklamaya çalışan ilk metinlerden biridir. 1916'da yayımlanan metin, sömürgecilik ve Birinci Dünya Savaşı'nın, kapitalist ekonominin küresel gelişmesinin içsel bir sonucu olduğunu nedenleriyle birlikte, birçok tablo yardımıyla tek tek açıklar. "Emperyalizm: Kapitalizmin En Yüksek Aşaması" yayımlanmasının üstünden geçen onca zaman sonra bile geçerliliğini korumakta ve kehanetvari biçimde, âdeta geçmişten günümüze seslenmektedir.
"Ticaret ve kapitalizm daha hızlı geliştikçe, üretimin ve sermayenin daha da hızlı yoğunlaşmasıyla tekelciliğin ortaya çıkması kaçınılmaz bir gerçek değil midir? Ve tekeller -kesinlikle serbest rekabetten- zaten doğmuş bulunmaktadır! Eğer tekeller şimdi gelişmeyi aksatmaya başlamışsa, bunun nedeni tekelleri ortaya çıkaran serbest rekabet olamaz ve bu da serbest rekabet lehine bir argüman sayılamaz."
